Οι νέες τεχνολογίες της ρομποτικής, των υπολογιστών και της τεχνητής νοημοσύνης, διευρύνουν την αυτοματοποίηση στην παραγωγική διαδικασία και αυξάνουν ως εκ τούτου το επίπεδο παραγωγικότητας των επιχειρήσεων. Αποτέλεσμα είναι η ίδια ποσότητα των προϊόντων, που εμπεριέχει και την βελτίωση της ποιότητας τους, να παράγεται με περισσότερα ρομπότ και λιγότερους εργαζόμενους.
Έτσι, ο συνδυασμός της σημαντικής αύξησης (30%) του επιπέδου της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων και της μείωσης του κόστους εργασίας (18%-33%) στην μεταποίηση οδήγησε --σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ρομποτικής-- στην αύξηση του συνολικού αριθμού των βιομηχανικών ρομπότ κατά 11% το 2015 (1,6 εκατομμύρια ρομπότ) σε σχέση με το 2014, με προοπτική μέχρι το τέλος του 2019 ο συνολικός αριθμός ρομπότ στην διεθνή οικονομία να φθάσει στα 2,6 εκατομμύρια.
Πιο συγκεκριμένα, στις ΗΠΑ ο αριθμός των ρομπότ στην βιομηχανία ανέρχεται σε 300.000 και στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ (Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Αγγλία) ο αριθμός --σύμφωνα με την Διεθνή Ομοσπονδία Ρομποτικής-- ανέρχεται σε 340.000. Στην Κίνα ο αριθμός των ρομπότ στα τέλη του 2017 ήταν 420.000. Με άλλα λόγια, στο σύνολο της βιομηχανίας αντιστοιχούν στη Νότιο Κορέα και στις ΗΠΑ 411 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους, ενώ στην Ιαπωνία αντιστοιχούν 213 ρομπότ, στην Γερμανία 170 ρομπότ, στην Ταϊβάν 159 ρομπότ και στην Γαλλία αντιστοιχούν 126 ρομπότ ανά 10.000 εργαζόμενους.
Η ultra-τεχνολογική αυτή πραγματικότητα της ρομποτοποίησης των οικονομιών και των επιχειρήσεων στο άμεσο και απώτερο μέλλον, επηρεάζει σημαντικά την σχέση τεχνολογίας και εργασίας. Μέχρι το 2030 εκτιμάται ότι τα ρομπότ θα υπερβούν την ευφυία και την δεξιότητα του εργαζόμενου. Θα αυτονομηθούν λειτουργικά, θα αυτό-επισκευάζονται και τέλος θα αντικαταστήσουν το 38% των θέσεων εργασίας, με αποτέλεσμα να απωλεσθούν μισθοί της τάξης των 15 τρισ. ευρώ.
Πιο συγκεκριμένα, στη Γαλλία για παράδειγμα αντικαθίστανται σταδιακά στα σουπερμάρκετ οι ταμίες (200.000 στο σύνολο της χώρας) από μηχανές. Οι τράπεζες αντικαθιστούν τους οικονομικούς αναλυτές από αλγόριθμους και τεχνητή νοημοσύνη. Δέκα τράπεζες στην Ευρώπη έχουν ανακοινώσει από την αρχή του 2020 την κατάργηση 44.000 θέσεων εργασίας.
Οι επιπτώσεις από τα ρομπότ
Οι μετρητές των σταθμών αντικαθίστανται από ακροδέκτες κ.λ.π. (C.Monod, G.Balas, S.Taille, M.Luchi, κ.ά., 2019). Στις συνθήκες αυτές, ο ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) εκτιμά ότι το 9% των θέσεων εργασίας (2,4 εκατομμύρια) στην Γαλλία απειλείται από υψηλό κίνδυνο αντικατάστασης από τα ρομπότ. Στο πλαίσιο αυτών των εξελίξεων σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, η μαζική εισαγωγή των ρομπότ θα έχει ως επιπτώσεις:
- Πρώτον, την κατάργηση σημαντικού αριθμού θέσεων εργασίας.
- Δεύτερον, την αύξηση της ανεργίας.
- Τρίτον, την απώλεια φορολογικών εσόδων.
- Τέταρτον, την απώλεια ασφαλιστικών εισφορών.
- Πέμπτον, την αύξηση των εισοδηματικών και κοινωνικών ανισοτήτων.
Τόσο οι ασκούμενες όσο και οι σχεδιαζόμενες πολιτικές απασχόλησης και κοινωνικής ασφάλισης σε όλες σχεδόν τις χώρες, χαρακτηρίζονται από την μη αξιολόγηση των επερχόμενων επιπτώσεων της ρομποτοποίησης-αυτοματοποίησης της παραγωγής. Επίσης, χαρακτηρίζονται και από την παντελή έλλειψη εναλλακτικών προτάσεων προστασίας της απασχόλησης, των μισθών και της χρηματοδότησης του κρατικού και κοινωνικού προϋπολογισμού.
Αντίθετα, η κυρίαρχη τάση των ασκούμενων-σχεδιαζόμενων πολιτικών απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας στην προοπτική της ρομποτοποίησης των οικονομιών σε διεθνές επίπεδο, εστιάζονται στην εξατομίκευση των εργασιακών σχέσεων και στην ultra-κεφαλαιοποίηση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Το αναμενόμενο αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι το τεράστιο οικονομικό όφελος (κερδοφορία) να διοχετευθεί στις επιχειρήσεις και το τεράστιο κοινωνικο-οικονομικό κόστος (απώλεια εισοδήματος, ανεργία, μειώσεις συντάξεων κ.λ.π.) να επιβαρύνει τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους.
Επικίνδυνη μετάβαση στην εποχή των ρομπότ
Η προοπτική αυτή προδιαγράφει κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες μιας μη ομαλής μετάβασης στον αυτοματισμό και στην τεχνητή νοημοσύνη. Από την άποψη αυτή, θεωρούμε ότι η εξισορροπημένη μετάβαση από την τρίτη στην τέταρτη τεχνολογική επανάσταση και την ουσιαστική και πλήρη άρση των συνεπειών της "απασχόλησης" των ρομπότ, απαιτεί καταρχήν εννοιολογικά να «αναγνωρισθούν τα ρομπότ ως ηλεκτρονικά πρόσωπα» (Επιτροπή Νομικών Υποθέσεων Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου).
Έτσι, οι ιδιοκτήτες-εργοδότες της αυξανόμενης στρατιάς των ρομποτικών εργατών θα πληρώνουν γι' αυτά φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Αυτό σημαίνει ότι ο πρόσθετος παραγωγικός πλούτος λόγω της "απασχόλησης" των ρομπότ στην γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, την βιομηχανία, τις υπηρεσίες κ.λ.π., απαιτείται να κατανεμηθεί ως κοινωνικό κεφάλαιο. Πρώτον, σε είδος με μείωση του χρόνου εργασίας χωρίς μείωση των αποδοχών. Δεύτερον, σε χρήμα με τη χρηματοδότηση με ασφαλιστικές εισφορές του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και του Κράτους με φόρους για την χρηματοδότηση της επανένταξης των ανέργων στην αγορά εργασίας.
Σε διαφορετική περίπτωση, όπως υποστηρίζει και ο ιδρυτής της Microsoft B. Gates, εάν «δεν φορολογηθεί η εργασία των ρομπότ όπως η ανθρώπινη εργασία», τότε οι κατασκευαστές και οι ιδιοκτήτες των ρομπότ, χωρίς να καταβάλλουν φόρους στο Κράτος και ασφαλιστικές εισφορές στα κοινωνικο-ασφαλιστικά ταμεία, θα αποκομίζουν τεράστια κέρδη, τα οποία, μεταξύ των άλλων, θα τροφοδοτούν την ανησυχητική διεύρυνση των οικονομικών, εισοδηματικών και κοινωνικών ανισοτήτων.
Πηγή: slpress.gr
